Tien jaar geleden sprak ik op het congres Bodembreed over de gebrekkige samenwerking tussen de onderzoekers op het gebied van bodem en ondergrond, en waterbeheer. In die afgelopen tien jaar is er veel gebeurd. De lagenbenadering kreeg betekenis in de ruimtelijke ontwikkeling, de Delftse instituten gingen samenwerking in Delft Cluster, Deltares werd opgericht en rond het thema klimaatverandering ontstonden nieuwe kennisprogramma's. De gevolgen van klimaatverandering en de omvang van die gevolgen staan in Nederland volop in de belangstelling. We hebben ons land in de loop der eeuwen veroverd op het water van de zee en de grote rivieren en we willen dat land niet prijsgeven. Ons land ligt voor een belangrijk deel onder de zeespiegel en juist op dat deel woont een groot deel van onze bevolking en wordt meer dan de helft van ons bruto nationaal product verdiend.

Met die belangstelling voor klimaatverandering en zeespiegelstijging valt de aandacht voor de daling van de bodem in het niet. Dat is niet terecht. Want de mate waarin wij ons moeten beschermen tegen de zee is de optelsom van zeespiegelstijging en bodemdaling. Op een aantal plaatsen valt die bodemdaling aan onze kust in dezelfde orde van grootte als de zeespiegelstijging en daarmee is de kennisontwikkeling over de bodem van navenant belang.

In dit boek is de Hondsbossche en Pettemer zeewering als voorbeeld gekozen voor de bodemdaling aan de kust. En dan komt het voor de waterwereld wel heel dicht bij. Het is nog niet zo lang geleden dat geconstateerd werd dat deze zeewering niet meer aan de veiligheidseisen voor de bescherming tegen overstromingen voldoet en met extra maatregelen moet worden versterkt. Dit boek geeft de stand van zaken weer van de kennis over de bodemdaling langs de kust en laat daarmee zien dat bodemdaling een relevant onderwerp is als we het hebben over onze kustverdediging, maar eigenlijk ook voor het gehele waterbeheer.

Tien jaar geleden had ik niet kunnen denken dat ik als DGWater dit voorwoord zou schrijven: de bodem- en waterwereld raken toch steeds meer verweven.

De Directeur-Generaal Water, Van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Ir. A.G. Nijhof MBA